Sigorta şirketlerini büyüten mağduriyet

Kasko veya karşı tarafın sigortası hasarı karşıladı sanıyorsunuz ama aracınızın gerçek değer kaybı ödenmiyor olabilir. Bu sebeple ‘Eksik hasar bedeli’, Türkiye’de on binlerce araç sahibini etkileyen yeni bir mağduriyet alanı haline gelirken, sigorta şirketlerinin gelir kapısına dönüşüyor.

Trafik kazalarının ardından yapılan sigorta ödemeleri, araç sahipleri açısından çoğu zaman bir “çözüm” gibi görünse de, işin uzmanları uyarıyor: Gerçek hasarınızın tamamı karşılanmıyor olabilir. Özellikle “eksik hasar bedeli” adı verilen ve çoğu araç sahibinin farkında bile olmadığı bu fark, hukuki açıdan ciddi bir hak kaybına neden olabiliyor.

Araç sahipleri zarara uğruyor

Eksik hasar bedeli; kaza sonrası araçta oluşan zararın, sigorta şirketinin karşıladığı tutarla karşılanamayan kısmını ifade ediyor. Bu durum çoğunlukla parçaların orijinal değil yan sanayiyle değiştirilmesi, tamir süreçlerinin maliyetinden kaçılması veya aracın kazadan önceki piyasa değeriyle sonrasındaki değerinin eşleşmemesi gibi nedenlerle ortaya çıkıyor. Sigorta şirketleri, poliçe kapsamı veya ekspertiz raporları doğrultusunda ödeme yaparken, gerçek hasar tutarını tam olarak karşılamayabiliyor. Bu da araç sahiplerinin farkında olmadan zarara uğramasına neden oluyor.

Hukuki yollar mümkün ama bilinmiyor

Avukatlar, eksik hasar bedeli için hukuki yollara başvurulabileceğini, ancak çok sayıda araç sahibinin bu hakkı bilmediğini vurguluyor. Son yıllarda açılan davalarda mahkemeler, sigorta şirketlerinin eksik ödediği tutarların araç sahiplerine ödenmesine karar veriyor. Ancak bu süreç bilgi ve takibi gerektiriyor. Konuyla ilgili gazetemize açıklamalarda bulunan Avukat Merve Erden, ‘Eksik hasar bedeli’ konusuyla ilgili tüm detayları anlattı.

EKSİK HASAR BEDELİ NEDİR?

“Öncelikle belirtelim ki uygulamada kullanılan eksik hasar bedeli, eksik hasar tazminatı ya da hasar farkı tazminatı terimlerinin hepsi aynı anlamı ifade eder” diyen Avukat Merve Erden şunları söyledi: “Hasar farkı tazminatı hasar gören bir aracın onarımında orijinal parçalar yerine eş değer parçalar kullanılarak yapılan onarım neticesinde orijinal parçalarla, eş değer parçalar kullanılarak yapılan onarım miktarı arasındaki farkı ifade etmektedir.

Bir kaza meydana geldiğinde karşı tarafın zararımızı tazmin zorunluluğunun gerçek zarar üzerinden hesap edilmesi gerekir. Gerçek zarar ise aracımızda meydana gelen zararın en iyi şart ve koşullarda, orijinal şekilde giderilmesinin bedelidir. Aracın parçalarının yan sanayi parçalarla değiştirilmesi halinde araçta oluşan gerçek zarar tazmin edilemediğinden dava yoluyla bakiye zarar miktarı tazmin edilebilir.

Bu fark bedelinden kusurlu araç işleteni, kaza sırasındaki aracın şoförü ve kusurlu aracın sigortası müteselsil olarak sorumludur. Yani kusurlu araç işletenine, kaza sırasındaki aracın şoförüne ve kusurlu aracın sigortasından bu zararımızı talep edebiliriz.

BAŞVURU SÜRECİ HIZLANDIRIR

Sigorta şirketlerine öncelikli olarak başvuru yapmak ve sigorta tahkim kuruluna başvuru yolunu kullanmak sürecimizi hızlandıracaktır. Eğer ki sigorta şirketinin kaza ve araç başına riziko ettiği tutar aşılmışsa, mecburen taraflara başvuru ve dava yoluna gidilmelidir.

Hasar farkı zararınızı sigorta şirketinden tazmin edebilmek için sigorta şirketine yazılı başvuruda bulunmanız, 15 gün cevap verebilmesi için sigorta şirketine süre vermeniz, cevap vermediği veya eksik ödeme yaptığı takdirde Genel Mahkemelerde veya Sigorta Tahkim Komisyonu nezdinde dava açmanız gerekmektedir.

Sigortaya ilişkin yapacağınız hasar farkı tazminatları için kanunen 2 yıllık zamanaşımı öngörülmüş olup bu süre geçtikten sonra tarafların yapmış olduğu başvurular zamanaşımının geçtiği gerekçesiyle red edilecektir.

2 YIL İÇERİSİNDE DAVA AÇILABİLİR

Kazaya karışan araç için düzenlenen eksper raporundan sonra sigorta şirketi tarafından araç sahibine muvafakat imzalatılmış ve araç tamiri orijinal olmayan parçalarla tamamlanmış olsa bile yapılan anlaşmanın geçersizliği ileri sürülerek aracın gerçek zararı sigorta şirketinden talep edilebilir. Zira Karayolları Trafik Kanununun 111. maddesinde ‘‘Bu Kanunla öngörülen hukuki sorumluluğu kaldıran veya daraltan anlaşmalar geçersizdir. Tazminat miktarlarına ilişkin olup da yetersiz veya fahiş olduğu açıkça belli olan anlaşmalar veya uzlaşmalar yapıldıkları tarihten başlayarak iki yıl içinde iptal edilebilir.’’ düzenlemesi yer almaktadır.

Bu düzenleme uyarınca her ne kadar araç sahibi sigortanın yapmış olduğu parça değişimine muvafakat vermiş olsa dahi iki yıl içinde bu muvafakatnamenin iptali talebiyle dava açabilir.

MAĞDURİYET SİGORTA ŞİRKETLERİNE YARIYOR

Uygulamada vatandaşların yaşadığı en büyük handikap, bu tamirden kaynaklanan fark bedelini bilmiyor olmalarıdır. Bu hesaplamayı yapamadıkları ya da bu haklarından bihaber oldukları için birçok kazazede hak kaybı yaşamakta bu durum da sigorta şirketlerinin ciddi şekilde kar etmelerini sağlamaktadır. Vatandaşlar ne kadar bir tazminat alacağı olduğunu bilmediği ve yargı yolları da maalesef çok pahalı olduğu için, bazen tabiri caizse astarı yüzünü geçebilmektedir. Bu noktada şu öneride bulunabiliriz, bu alanda çalışan avukatlar olarak bizler genelde dava açmadan önce bağımsız bir eksperden rapor almaktayız. Bu alanda çalışan pek çok bağımsız bilirkişi mevcuttur. Dava açmadan önce elde edilecek bir bilirkişi raporu hem yargılama sürecini hızlandıracak hem de vatandaşlar açısından bilgilendirici olacaktır. Tabi ki sürece başlamadan önce mutlaka bir avukata danışmalarını tavsiye ediyoruz. Avukata danışmamak, danışmaktan çok daha pahalıya mal olabilir.”

8 adımda ‘Eksik Hasar Bedeli’ süreci

1) Kazanın Trafik Tespit Tutanağıyla Belirlenmesi: Kazanın taraflarını ve kusur oranlarını gösteren trafik tespit tutanağı mutlaka temin edilmelidir. Bu belge, sigorta şirketinin sorumluluğunu belirlemede esastır.

2) Araç Onarımı ve Ekspertiz Süreci: Araç sigorta kapsamında onarıldıktan sonra, ekspertiz raporu alınmalı. Ekspertiz, onarımda kullanılan parçaların orijinal mi yoksa muadil mi olduğunu ve işçilik kalitesini ortaya koyar.

3) Eksik Ödeme Yapıldığının Tespiti: Sigorta şirketi, hasar bedelini tam karşılamamışsa (örneğin orijinal parça yerine muadil parça takılmışsa), eksik hasar bedeli doğar. Bu durum belgelenmelidir.

4) Eksik Hasarın Belgelenmesi: Bu aşamada bir otomotiv eksperinden teknik rapor alınması faydalı olur. Onarımın kusurlu ya da yetersiz yapıldığını ortaya koymak gerekir.

5) Sigorta Şirketine Başvuru: Eksik hasar bedelinin tahsili için öncelikle ilgili sigorta şirketine resmî başvuru yapılmalı. Genellikle 15 gün içinde dönüş yapılır.

6) Uyuşmazlık Çözüm Yolu – Sigorta Tahkim Komisyonu: Sigorta şirketi olumsuz yanıt verirse veya yanıt vermezse, Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvuru yapılabilir. Bu süreç, dava açmadan çözüm için etkili bir yoldur.

7) Yargı Yolu (Dava Süreci): Tahkim sonuç vermezse veya doğrudan dava yoluna gidilmek istenirse, asliye ticaret mahkemesinde dava açılabilir. Hukuki destek alınması önerilir.

8) Zamanaşımı Süresi: Eksik hasar bedelinin talebi için genel 2 yıllık zaman aşımı süresi vardır. Bu süre içinde başvuru yapılmalıdır.