Kış lastiği uygulamasının uzatılması maliyeti artıracak

Özellikle İç Anadolu, Doğu Anadolu ve yüksek rakımlı geçitlerde, Kasım ayının ortalarında kış şartlarının kendini göstermesi şehirlerarası taşımacılık yapan ticari araçlar ve yolcu otobüsleri için büyük tehlike. Can ve mal güvenliği nedeniyle, zorunlu kış lastiği uygulaması 15 Kasım’da başlayıp 15 Nisan’da sona erecek.

Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın aldığı kritik kararla kış lastiği kullanım süresi 15 Kasım’a çekilip 15 Nisan’a uzatıldı. Bu kararla özellikle şehirlerarası ticari araçların ve otobüslerin kaza riskini minimuma indirmesi bekleniyor. Türkiye’nin kış şartları, özellikle Kasım ayının ortalarından itibaren İç Anadolu, Doğu Anadolu ve yüksek rakımlı Trakya geçitlerinde kendini göstermeye başlıyor. Eski uygulama 1 Aralık’ı işaret ederken, bu 15 günlük boşluk buzlanma, sis ve gece donları nedeniyle sayısız kazaya davetiye çıkarıyor.

GECE SICAKLIKLARI KRİTİK EŞİĞİN ALTINA İNİYOR

Lastiklerin performansı 7°C’nin altında ciddi düşüş yaşadığı bilinen ve kabul edilen bir gerçek. Ülkemizde de bazı bölgelerde 15 Kasım, gece sıcaklıklarının bu kritik eşiğin altına indiği tarihtir. Karar, tam da kaygan zemin riskinin en yoğun başladığı zamana denk getirilerek, ticari araçların can ve mal güvenliğini en üst seviyeye taşımıştır.

UZUN YOL FİLOLARI RAHAT BİR NEFES ALDI

Bu kararın en büyük faydası, şehirlerarası yolcu otobüsleri ve ağır tonajlı kamyon filoları üzerinde görülecek. Bu araçlar, taşıdıkları yük ve yolcu nedeniyle en ufak kaymada bile büyük felaketlere yol açabiliyor. 5 aylık zorunluluk, uzun yol şoförlerinin en zorlu 5 aylık periyotta, kış lastiğinin üstün fren ve yol tutuş performansından yararlanmasını garanti altına alıyor. Ayrıca, yollarda zincir takma zorunluluğunun ve zincir nedeniyle yaşanan trafik tıkanıklıklarının da azalması bekleniyor.

NİSAN’DA ‘SON KIŞ VURUŞLARI’ TEHLİKESİ BİTTİ

Zorunluluğun 1 Nisan yerine 15 Nisan’da sona ermesi de bir o kadar hayati öneme sahip. Özellikle Anadolu ve Karadeniz’in yüksek bölgelerinde Nisan ayının ilk yarısında kar ve tipi görülebiliyor. Uzatma, bu ‘son kış vuruşları’ olarak adlandırılan ani hava değişimlerine karşı hazırlıksız yakalanma riskini tamamen ortadan kaldırıyor.

DÜNYA STANDARTLARINA UYUM GELDİ

Türkiye’nin bu düzenlemesi, Almanya, Avusturya ve İskandinav ülkeleri gibi zorlu kış şartlarına sahip Avrupa ülkelerinin zorunluluk sürelerine yaklaşıldığını gösteriyor. Bu ülkelerde de zorunluluk hava koşullarına bağlı olarak veya belirli uzun bir dönem boyunca uygulanmaktadır. Karar, Türkiye’nin karayolu güvenliği standartlarını da yukarı çekiyor.

5 AYLIK ZORUNLULUĞUN GETİRİLERİ

Artıları (Kazanımlar)

– Kaza Riskinde Büyük Azalma: Erken ve geç kış koşulları için tam güvenlik.

– Ticari Araç Güvenliği: Otobüs ve kamyonların en riskli dönemde üstün fren performansı.

– Trafik Akışı: Zincir takma zorunluluğunun azalmasıyla yolda kalma ve tıkanıklıkların düşmesi.

Eksileri (Dikkat Edilmesi Gerekenler)

– Operasyonel Maliyet Artışı: 1 ay daha erken değişim ve depolama maliyeti.

– Erken Aşınma Riski: Kasım ve Nisan’da hava sıcaklığının 7°C üzerine çıkması lastik ömrünü kısaltabilir.

– Denetimlerin Etkinliği: 5 aylık sürenin başlangıç ve bitişinde denetim sıklığının artırılması gerekliliği.

Filo yöneticileri ne diyor?

Karar filo sahipleri arasında “güvenlik mi, maliyet mi?” tartışmasını başlattı. Bir lojistik firma yöneticisi, “Kazaları azaltacaksa destekleriz ama 1 ay daha fazla kullanım demek, lastik ömrünün 1 sezon önce dolması anlamına geliyor. Bu da filolar için ciddi bir gider kalemi” değerlendirmesini yaptı. Ayrıca kış lastiklerinin ortalama kullanım ömrü 5 sezon civarında. Bir ay daha fazla kullanım, yıllık bazda %10–15 ömür kaybına neden olabilir.